INT 190 MoRE Modelowy Region Energii Odnawialnych Wysp Uznam i Wolin
Opis projektu:
- Program (źródło finansowania): Interreg V A Meklemburgia - Pomorze Przednie/Brandenburgia/Polska (85%)
- Projekt międzynarodowy współfinansowany ze środków programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pn. „PMW” w latach 2021-2022, umowa nr 5195/INTERREG V A MV/BB/PL/2021/2 o wykonanie projektu międzynarodowego współfinansowanego nr W42/INTERREG V A MV/BB/PL/2021
- Lider Projektu: Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie
- Partnerzy projektu: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Gmina Miasto Świnoujście, Gmina Międzyzdroje, Ministerstwo Energii, Infrastruktury i Cyfryzacji Kraju Związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie
- Tematyka projektu: Zagadnienia energetyczne i planistyczne w ujęciu transgranicznym z uwzględnieniem działań świadomościowych na obszarze wysp Uznam i Wolin
- Czas trwania projektu: październik 2020 – czerwiec 2022
Cel projektu
Celem projektu było zintensyfikowanie działań na rzecz transformacji zmierzającej do osiągnięcia neutralności energetycznej na terenie wyspiarskiego pogranicza polsko-niemieckiego (wysp Uznam i Wolin) w wyznaczonym przez UE wspólnym horyzoncie do roku 2050. Podjęte działania dedykowane były analizie potencjału, ograniczeń i możliwości popra¬wy efektywności energetycznej na terenie wysp Uznam i Wolin oraz wypierania z miksu energetycznego energii ze źródeł konwencjonalnych przez energię pochodząca z odnawial¬nych oraz zrównoważonych środowiskowo alternatywnych źródeł energii.
Pakiety działań
Pakiet 1: Portret energetyczny wysp Uznam i Wolin
lider pakietu: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Pakiet 2: Optymalizacja koszyka energetycznego wysp Uznam i Wolin poprzez działania pilotażowe oraz podnoszące
świadomość energetyczną
lider pakietu: Ministerstwo Energii, Infrastruktury i Cyfryzacji Kraju Związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie
Pakiet 3: Ujęcie zagadnień energetycznych w polskich i niemieckich dokumentach strategicznych i planistycznych lider pakietu: Ministerstwo Energii, Infrastruktury i Cyfryzacji Kraju Związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie
Osiągnięcia projektu
- Portret energetyczny wysp Uznam i Wolin wraz z Kartą charakterystyki energetycznej wysp, w tym badania terenowe w zakresie jakości powietrza, jakości działań termoizolacyjnych oraz możliwości energetycznego wykorzystania wód powierzchniowych.
- Koncepcja transformacji energetycznej w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń przez pojazdy spalinowe w miejscowościach turystycznych na przykładzie miasta Międzyzdroje.
- Masterplan oświetlenia przestrzeni publicznych na przykładzie miasta Świnoujście.
- Analiza polskich i niemieckich dokumentów strategicznych i planistycznych pod względem ujęcia w nich zagadnień energetycznych wraz z wypracowaniem propozycji / rekomendacji sposobu ujmowania tych zagadnień w planowaniu rozwoju.
- Uwarunkowania możliwości rozwoju e-mobilności na obszarze wysp Uznam i Wolin.
- Ograniczenie emisji zanieczyszczeń przez pojazdy spalinowe na przykładzie miasta Międzyzdroje – koncepcja projektowa parkingów buforowych.
- Koncepcja zwiększenia samowystarczalności energetycznej gmin w oparciu o odnawialne źródła energii – modelowe podejście na obszarze wysp Uznam i Wolin.
- Koncepcja pakietu działań i aktywności na rzecz wdrażania optymalnego koszyka energetycznego wysp Uznam i Wolin oraz podnoszenia świadomości energetycznej przedsiębiorców, mieszkańców i turystów.
Portret energetyczny wysp Uznam i Wolin
Zespół Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego odpowiedzialny był za opracowanie portretu energetycznego wysp Uznam i Wolin. Na jego potrzeby zrealizowany został m.in. pakiet badań polowych na terenie wysp Uznam, Wolin i Karsibór, obejmujący: badania termowizyjne, jakości powietrza oraz wód powierzchniowych. Badania terenowe przeprowadzono we współpracy z zespołem prof. dr hab. inż. Katarzyny Glińskiej-Lewczuk z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz dr. Tomaszem Olechwirem z Uniwersytetu Szczecińskiego. W trakcie prac wykonano:
- 2,8 tys. zdjęć termowizyjnych obrazujących jakość termiczną ist¬niejącej zabudowy na terenie 15 wytypowanych miejscowościach – 6 po stronie niemieckiej oraz 9 po stronie polskiej,
- 64 liniowe serie pomiarowe jakości powietrza, obejmujące pomiar chwilo¬wego stężenia dwutlenku węgla CO2, metanu CH4, oraz cząstek stałych PM2.5 i PM10, badania przeprowadzono w 4 charakterystycznych porach roku (wiosną, latem, jesienią i zimą) w porze dziennej i nocnej,
- dwie serie (letnią i zimową) badań jakości wód powierzchniowych (morskich oraz śródlądowych) łącznie w 26 lokalizacjach – 9 po stronie niemieckiej oraz 15 po stronie polskiej, określające warunki temperaturowe oraz korozyjność wód w kontekście wykorzystania tego naturalnego potencjału środowiskowego na potrzeby energetycznego zaspokajania potrzeb grzewczych i chłodniczych obszaru projektu MoRE, badania polowe uzupełnione były każdorazowo analizami laboratoryjnymi pobranych próbek wody przeprowadzonymi w laboratorium Katedry Inżynierii Środowiska.
Portret energetyczny wysp Uznam i Wolin (link 1)
Karta charakterystyki energetycznej wysp Uznam i Wolin
- termowizja: karta (link 2), raport z badań terenowych (link 3)
- jakość powietrza: karta (link 4), raport z badań terenowych (link 5), emisja zanieczyszczeń z samochodów (link 6)
- potencjał energetyczny wód: karta (link 7), raport z badań terenowych (link 8)
Monografia projektu INT190 „Wyspy Uznam i Wolin – lokalne uwarunkowania globalnej transformacji” (link 9)
Wodór: pozyskiwanie wodoru (1) (link 10), pozyskiwanie wodoru (2) (link 11),
Wyniki prowadzonych badań:
- pozwoliły na wskazanie wysokiego potencjału ograniczenia zużycia energii w ist¬niejącej zabudowie wysp poprzez realizację ukierunkowanych działań termomoder¬nizacyjnych;
- pozwoliły na opracowanie czasowego i przestrzennego rozkładu chwilowego stęże¬nia badanych zanieczyszczeń powietrza; wygenerowane mapy zanieczyszczeń mogą być wykorzystane przez jednostki samorządu terytorialnego do wstępnej lokalizacji źródeł zanieczyszczeń powietrza oraz określenia lokalizacji, w których zasadnym jest prowadzenie stałego monitoringu jakości powietrza;
- pozwoliły na wskazanie dużego potencjału wykorzystania energetycznego wód po-wierzchniowych (śródlądowych i morskich) na cele grzewcze i chłodnicze;
- jednocześnie wykonana ankietyzacja mieszkańców i turystów na terenie wysp Uznam i Wolin (zebrano 1070 ankiet) wskazała na bardzo niski poziom świadomości ekologicznej i ko-nieczności przeprowadzenia transformacji energetycznej wśród ankietowanych oraz ich niewielką wiedzę w zakresie możliwości pozyskiwa¬nia energii z odnawialnych źródeł energii.
W dniu 24 września 2021 r. ZUT (PP2) zorganizował i przeprowadził Piknik OZE oraz towarzyszące mu spotkanie Partnerów projektu. Wydarzenie odbyło się na terenie ZUT, w budynku oraz na parkingu Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska. Piknik i towarzyszące mu konkursy zostały objęte patronatem JM Rektora ZUT w Szczecinie Pana dr. hab. inż. Jacka Wróbla, prof. ZUT.
Celem głównym pikniku było promowanie wykorzystywania OZE w życiu codziennym, wskazanie potrzeby przeprowadzenia transformacji energetycznej na poziomie lokalnym i globalnym, kształtowanie akceptowalności społecznej dla przemian energetycznych. Celem uzupełniającym była promocja projektu MoRE oraz Uczelni.
W programie zrealizowano 7 głównych atrakcji: 1) Pozyskiwanie energii z OZE - prezentacja wybranych technologii, 2) Jakość powietrza - prezentacja wybranych techniki pomiarowych, 3) Termowizja w praktyce - prezentacja, 4) "Wielki wybuch z wody" - przemiany chemiczne w pozyskiwaniu wodoru, 5) Cykl krótkich prelekcji o tematyce ekologicznej, 6) Strefa aktywnych - konkursy dla dzieci oraz rozgrywki gry planszowej Mobiliada, 7) regaty łódek solarnych (we współpracy z projektem INT205).
Wydarzenie kierowane było do szerokiego grona odbiorców o dużej rozpiętości wieku (od wieku wczesnoszkolnego do słuchaczy uniwersytetu trzeciego wieku), przy czym główną grupą docelową stanowiła młodzież w wieku szkolnym (szkoły średnie). W imprezie wzięło udział łącznie 280 osób w zróżnicowanym wieku (od ok. 4 lat do ponad 80), łącznie z Partnerami i zaproszonymi wystawcami – 312 osób, w tym 122 kobiety i 190 mężczyzn.
W konkursach (zorganizowano 5 konkursów, w tym 1 bezpośrednio w trakcie trwania pikniku) towarzyszących imprezie czynnie uczestniczyła młodzież szkolna z regionu pogranicza, z Polski i Niemiec. Łącznie nagrodzono 26 laureatów z Polski (22 osoby) i z Niemiec (4 osoby).
W trakcie trwania wydarzenia wdrożono procedury związane z Covid-19.
Statuetka Zielonego Feniksa
Podczas XIV Ogólnopolskiego Festiwalu Ekoenergetyki w Opolu (2022) za realizację projektu MoRE Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny otrzymał studentkę Zielonego Feniksa w kategorii osiągnięcia naukowe i badawcze w zakresie ekoenergetyki.
